Problem astmy oskrzelowej jest przeważnie związany z nadwrażliwością układu odpornościowego na określone czynniki. Pyłki roślinne, zwierzęca sierść czy roztocza kurzu domowego przedostając się drogą wziewną do układu oddechowego, wywołują reakcję uczuleniową w postaci duszności. Głównym zaleceniem w astmie jest minimalizacja ryzyka kontaktu chorego z alergenami. Jak palenie papierosów i dym tytoniowy wpływ na astmatyka?
Papierosy – bezwzględny wróg astmatyków
Praktycznie wszyscy lekarze zgodnie potwierdzają, że dym tytoniowy i nałogowe palenie papierosów nie wykazuje żadnych pozytywów dla ludzkiego zdrowia. Ogromna ilość nagromadzonych substancji smolistych zawartych w dymie ma kancerogenny wpływ na układ oddechowy i stanowi bezpośrednią przyczynę rozwoju chorób nowotworowych. Gorące i szkodliwe gazy mają też destrukcyjne oddziaływanie na nabłonek oskrzeli, który w przypadku osób z astmą jest często uszkodzony przez samą chorobę. Oznacza to, że stan i funkcjonalność dróg oskrzelowych znacznie szybciej i mocniej ulegają pogorszeniu.
Bierne i czynne palenie papierosów sprzyja też atakom duszności i utrzymywaniu się kaszlu. Wynika to z faktu, że drażniący dym tytoniowy i jego komponenty prowadzą do nadreaktywności oskrzeli. Konsekwencją tego jest o wiele większe ryzyko występowania skurczu mięśniówki gładkiej oskrzeli, co potęguje szansę napadu astmatycznego. Ponadto dym tytoniowy sprzyja przerostowi gruczołów, które są zgromadzone w ścianie oskrzeli. To natomiast stanowi kolejny dowód na to, że palenie papierosów powoduje zmniejszenie drożności dróg oddechowych i przyczynia się do duszności.
Istotną kwestią jest także wspomnienie, że dym tytoniowy potęguje wydzielanie plwociny. Śluz, który w astmie jest wydzielany w nadmiarze, u palaczy występuje w jeszcze większej ilości. Oprócz upośledzenia prawidłowego przepływu powietrza, co rzecz jasna przyczynia się do utrudnienia procesu oddychania, dodatkowo potęguje ryzyko rozwoju wtórnych infekcji.
Nie można też zapominać, że palenie papierosów prowadzi do realnego ograniczenia wydolności krążeniowo oddechowej. Palacze tytoniu i osoby narażone na bierne wdychanie dymu o wiele częściej wykazują gorsze wyniki badania spirometrycznego m.in. pojemność życiową płuc (VC) czy natężoną objętość wydechową (FEV). Jak wiadomo, pogorszona spirometria jest przeważnie powiązana z zaburzeniami gazometrycznymi, co w połączeniu z nałogowym lub biernym paleniem stanowi główną przyczynę przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP).
E-papierosy – alternatywne palenie dla astmatyków?
W ostatnich latach palenie tradycyjnych papierosów czy tytoniu doczekało się nowoczesnego zamiennika. Mowa o podgrzewaczach do tytoniu lub e-papierosach wykorzystujących liquidy nikotynowe. Obie opcje są często przedstawiane jako zdrowsza alternatywa dla zwykłego palenia. Badania przeprowadzone przez Riccardo Polosa i wsp. [1,2], które dotyczyły osób z astmą i chorujących na POChP dają obiecujące wyniki. Rezultaty jego obserwacji pokazują, że elektroniczne zamienniki dla tradycyjnych wyrobów tytoniowych okazały się korzystne m.in. dla tolerancji wysiłku, jakości życia i ograniczenia występowania objawów. Jest to uwarunkowane w głównej mierze znacznie mniejszą ilością substancji smolistych w dymie. To jednak nie oznacza, że e-papierosy i podgrzewacze są w pełni bezpieczne, gdyż zawarta w nich nikotyna potęguje szansę rozwoju chorób serca i układu oddechowego.
Najbezpieczniejszym wyborem jest więc całkowite rzucenie palenie.
Bibliografia:
- Polosa R., et al. „Parametry zdrowotne u palących chorych z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc stosujących podgrzewane produkty tytoniowe: 3-letnia obserwacja.” Varia Medica 2021, 5(1): 1-12.
- Polosa R., et al. „Persisting long term benefits of smoking abstinence and reduction in asthmatic smokers who have swtiched to electronic cigarettes.” Jorunal of Allergy and Clinical Immunology 2016, 137(2): AB5.
- Bednarek A., Giermaziak W. „E-papierosy – mniejsze zło?” Farmacja Polska 2019, 75(10): 549-560.
- Fabisiewicz A., et al. „Astma a dym tytoniowy.” Pediatria i Medycyna Rodzinna 2009, 5(2): 98-101.
- https://www.termedia.pl/pulmonologia/Czy-astma-zalezy-od-palenia-papierosow-,36410.html
- termedia.pl/wartowiedziec/Medyczne-implikacje-podgrzewania-tytoniu-nowe-badania-naukowe,38870.html
