Aktywność fizyczna w astmie odgrywa istotną rolę dla poprawy wydolności. Jednak zbyt duża intensywność ćwiczeń może okazać się przyczyną zaostrzenia choroby. Czy joga będzie korzystna dla astmatyków? Jakie są jej zalety dla chorych? Czy jest rzeczywiście bezpieczna?
Joga – główne założenia i efekty dla organizmu
Mówienie o jodze w kategorii dyscypliny sportowej jest sporym niedopowiedzeniem. Joga jest systemem ćwiczeń (asan), które mają na celu zapewnienie człowiekowi optymalnego rozwoju sprawności psychofizycznej. Asany nie są też typowymi ćwiczeniami – to raczej pozycje, które wymagają skoordynowania pracy mięśni, skupienia i układu oddechowego. Uprawianie jogi okazuje się być źródłem szeregu korzyści dla ludzkiego organizmu:
- zwiększa wydolność i siłę
- wspomaga rozciąganie mięśni
- poprawia gibkość i elastyczność
- wzmacnia naturalną odporność
- rozwija świadomość własnego ciała
- niweluje stres, wspomaga nastrój, gwarantuje relaks
Jedną z największych zalet jogi jest niewątpliwie wartościowy wpływ na stan i funkcjonowanie układu oddechowego. Oddech odgrywa bowiem kluczową rolę w trakcie wykonywania asa. Treningi pomagają uzyskać prawidłowy rytm oddechowy, zwiększają ruchomość klatki piersiowej, wzmacniają siłę mięśni oddechowych oraz może wspomóc toaletę drzewa oskrzelowego, co pozwala pozbyć się nadmiernie zalegającej wydzieliny.
Astma i joga – jak to wygląda w praktyce?
Umiarkowana aktywność fizyczna z całą pewnością jest korzystna dla astmatyków, którzy w przeważąjącej liczbie przypadków przejawiają obniżoną wydolność i przedwczesną męczliwość. Joga jako system ćwiczeń o wyjątkowym oddziaływaniu na układ oddechowy jest często postrzegana jako zbawienna dla osób cierpiących z astmą. Jak jest w rzeczywistości?
Z jednej strony ciężko nie docenić dobroczynnego wpływu jogi dla układu oddechowego. Odwrócone asany okazują się być wartościowe dla układu limfatycznego, który wspiera oczyszczanie organizmu z toksyn, redukowanie obrzęków węzłów chłonnych, przeciwdziałanie stanom zapalnym i zapobieganie wtórnym infekcjom. Asany w pozycji leżenia na brzuchu mogą okazać się korzystne dla poprawy stanu tkanki płucnej i polepszenia ich sprawności.
Z drugiej strony należy pamiętać, że joga to wyłącznie dodatek do standardowego leczenia farmakologicznego i pod żadnym pozorem nie może być traktowana jako zamiennik dla leków. Niemniej jednak niektóre badania naukowe zawarte w przeglądach autorstwa Yanga i Cramera sugerują niewielki wpływ astmy na polepszenie komfortu życia astmatyków czy redukcję nasilenia towarzyszących jej objawów. Trudno też dokładnie stwierdzić czy długoterminowe wykonywanie asanów może okazać się pomocne w zmniejszeniu dawek stosowanych leków. Badania znajdujące się w owym przeglądzie są także niedostateczne pod kątem stwierdzenia potencjalnych skutków ubocznych z uprawiania jogi przez astmatyków.
Joga w astmie – czy warto?
Podobnie jak w innych narzędziach terapeutycznych, tak samo w przypadku jogi warto mieć pewien dystans i traktować ją jako uzupełnienie farmakoterapii. Jej niewielki poziom intensywności, kompleksowe oddziaływanie na organizm i zaangażowanie układu oddechowego wydaje się niezwykle dużymi zaletami dla astmatyków. Jednak traktowanie jogi jako alternatywy dla leków wziewnych i unikania potencjalnego kontaktu z czynnikami prowokującymi jest kompletnie niewłaściwe. Pozostaje mieć nadzieję, że w przyszłości zostanie opracowany specjalny program ćwiczeń dla astmatyków, który będzie bazować na asanach.
Bibliografia:
- Yang ZY., et al. „Yoga for asthma.” Cochrane Database of Systematic Reviews 2016, 4: 1-61.
- Cramer H., et al. „Yoga for asthma: a systematic review and meta-analysis.” Annals of Allergy, Asthma & Immunology 2014, 112(6): 503-510.
