Pojawienie się astmy wymaga od chorego zmian dotychczasowego trybu życia i rozpoczęcie odpowiedniego leczenia. Wcześniej należy jednak wykonać odpowiednie badania diagnostyczne, które umożliwią potwierdzenie lub wykluczenie tego problemu. Jakimi sposobami warto zdiagnozować astmę oskrzelową? Które metody są najbardziej rzetelną formą diagnostyki?
Astma oskrzelowa – przyczyny i objawy
Astma oskrzelowa to w większości przypadków choroba alergiczna, która dotyczy górnych dróg oddechowych. Kontakt osoby uczulonej z alergenem wyzwala niezwykle niebezpieczną reakcję, która polega na:
1. rozwoju obrzęku błony śluzowej, która pokrywa drogi oddechowe
2. intensyfikacji produkcji wydzieliny, co potęguje wtórne infekcje dróg oddechowych
3. gwałtownym skurczu mięśniówki otaczającej oskrzela, czego następstwem są problemy z oddychaniem
Alergeny wywołujące ataki astmatyczne są rozmaite – specjaliści wskazują wśród nich m.in. składniki pokarmowe (np. białka mleka krowiego), kurz, pleśń, wysiłek fizyczny, niektóre leki, roztocza, pyłki roślinne, czy zwierzęcą sierść.
Warto jednak wiedzieć, że istnieje też niealergiczna astma oskrzelowa. Jak łatwo się domyślić jest to choroba, która nie ma podłoża w reakcjach uczuleniowych. Jest o wiele trudniejsza do leczenia, a czynniki, które mogą powodować jej rozwój to m.in. otyłość, płeć żeńska, nieprawidłowe odżywianie, czy nadmierna ekspozycja na dym tytoniowy lub zanieczyszczenia powietrza.
Główne objawy astmy to:
• świszczący oddech
• duszność wydechowa
• uczucie ucisku w klatce piersiowej
• nawracające infekcje dróg oddechowych
• napadowy i suchy kaszel, zwłaszcza nocą
Na czym polega diagnostyka astmy oskrzelowej?
Jednym z głównych badań diagnostycznych, które pozwala na czynnościową ocenę układu oddechowego, jest spirometria. Badanie polega na wykonaniu maksymalnego wdechu, po którym następuje najszybszy, najmocniejszy i dostatecznie długi wydech. U osób chorych na astmę próba może skończyć się niepowodzeniem, co wynika z ograniczonej drożności dróg oddechowych (oskrzeli). Warto jednak wiedzieć, że obturacja oskrzeli występuje też w innych chorobach pulmonologicznych. Ponadto astma jest chorobą zmienną, co sprawia, że wykonanie spirometrii w okresie wolnym od objawów pozwoli uzyskać prawidłowe wyniki.
Dlatego też zastosowanie badań spirometrycznych u astmatyków jest znacznie lepsze dla oceny skuteczności leczenia. Co zatem z diagnostyką? Osoby cierpiące z powodu astmy powinny wykonać inne analizy, które pozwolą dokładniej ocenić kondycję układu oddechowego i parametrów związanych z jego funkcjonalnością. Mowa tu o:
• pulsooksymetrii i gazometrii krwi tętniczej
• badaniu PEF – szczytowy przepływ wydechowy
• analizie plwociny pod kątem obecności eozynofilów
• diagnostyce obrazowej klatki piersiowej przy pomocy RTG
• sprawdzeniu poziomu tlenku azotu (NO) w wydychanym powietrzu
• testy alergologiczne – punktowe (skórne), próby prowokacyjne (np. z kwasem acetylosalicylowym), czy analiza poziomu przeciwciał IgE w surowicy krwi
Prawidłowo przeprowadzona diagnostyka stanowi punkt wyjścia dla pacjenta i specjalisty. Na tej podstawie dokonuje się planowania leczenia – w przypadku alergicznej astmy oskrzelowej poleca się unikać kontaktu z czynnikiem uczulającym. Oprócz tego astmatycy wykorzystują rozmaite leki m.in. wziewne glikokortykosteroidy dla neutralizacji obrzęku oskrzeli, mukolityki rozrzedzające zalegającą plwocinę, czy środki przeciwzapalne. Ponadto poleca się wykonywać inhalacji np. przy użyciu ziół lub olejków eterycznych, które pomagają w odzyskaniu prawidłowej drożności przewodów oddechowych.
