Osoby chorujące na astmę są zmuszone do rozpoczęcia farmakoterapii. Regularne stosowanie leków jest jedynym skutecznym sposobem na kontrolowanie choroby astmatycznej i przeciwdziałanie jej dalszemu postępowaniu. W leczeniu astmy najczęściej wykorzystuje się preparaty aplikowane w postaci wziewów. Na czym polega ich działanie? Co sprawia, że są stosowane u większości pacjentów? Czy rzeczywiście są tak skuteczne?
Jakie leki wziewne są stosowane na astmę oskrzelową?
Produkty lecznicze stosowane w farmakoterapii można podzielić na dwie grupy, które różnią się od siebie mechanizmem działania. Pierwszą z nich są leki o właściwościach przeciwzapalnych, które wyciszając aktywne procesy zapalne w oskrzelach umożliwiają okiełznanie choroby. Glikokortykosteroidy, bo o nich mowa, są przykładem leków działających przyczynowo i to właśnie one są fundamentem leczenia farmakologicznego astmy oskrzelowej. Do wziewnych sterydów na astmę zaliczamy beklometazon, budezonid, cyklezonid, furoinian mometazonu i propionian flutikazonu.
Drugą grupę stanowią leki określane mianem beta2-mimetyków. Wśród nich wyróżnia się dwa pomniejsze typy:
- beta2-mimetyki SABA (krótko działające) o natychmiastowym działaniu, które utrzymuje się przez około 5 godzin od momentu aplikacji – fenoterol i salbutamol.
- beta2-mimetyki LABA (długo działające) działające z lekkim opóźnieniem, ale gwarantujące znacznie dłuższy efekt terapeutyczny tj. na co najmniej 12 godzin od wykonania wziewu – formoterol i salmeterol.
Oba typy beta2-mimetyków odpowiadają za rozszerzenie oskrzeli i przywrócenie prawidłowej drożności dróg oddechowych. Niemniej jednak różnica między nimi polega też na zastosowaniu – SABA sprawdzają się w doraźnym przeciwdziałaniu objawom (np. w momencie ataku duszności), LABA są rekomendowane do leczenia przewlekłego i zwykle występują jako dodatek do wyżej wspomnianych glikokortykosteroidów.
Oba typy leków wziewnych na astmę są dostępne na receptę lekarską. Dawkę leku dobiera specjalista, który ocenia stan układu oddechowego, poziom zaawansowania choroby i potencjalne ryzyko występowania niespodziewanych ataków astmy.
Dlaczego leki wziewne stanowią podstawę farmakoterapii astmy?
Głównym powodem jest fakt, że leki stosowane w formie wziewów zapewniają choremu szereg korzyści w walce z uciążliwą chorobą. Najlepszym przykładem jest fakt, że leki wziewne docierają bezpośrednio do dróg oddechowych – lek aplikowany przy pomocy inhalatora lub nebulizatora omija przewód pokarmowy, co ogranicza jego straty w momencie trawienia i skraca czas potrzebny na zadziałanie, oraz wpływa bezpośrednio na obszar objęty astmą. Dzięki temu leki na astmę są stosowane w niewielkich dawkach, a to zmniejsza ryzyko występowania działań niepożądanych. Wziewne leki antyastmatyczne są stosowane jednakowo u dorosłych i dzieci.
Kiedy leki wziewne są nieskuteczne?
Główną przyczyną braku efekty terapeutycznego leku wziewnego jest nieprawidłowa technika jego aplikacji. Leki w formie inhalatorów DPI i MDI wymagają od chorego umiejętności skoordynowania wdechu z użyciem aplikatora – tylko w ten sposób lek przedostaje się do dróg oddechowych i wyzwala oczekiwane rezultaty. Alternatywą jest dostarczenie leku przy pomocy nowoczesnych inhalatorów pneumatycznych lub ultradźwiękowych czy też przy użyciu nebulizatorów, które nie potrzebują zaangażowania astmatyka. Niemniej jednak należy pamiętać, że niektóre leki nie znajdą w nich zastosowania np. inhalatory ultradźwiękowe nie są sprawdzą się w przypadku glikokortykosteroidów.
Bibliografia:
- Kokot M. „Leczenie astmy, dziś i jutro – perspektywa osobista.” Alergologia Polska 2017, 4(1): 20-24.
- Wood PR., Hill VL. „Praktyczne zasady leczenia astmy oskrzelowej.” Pediatria po Dyplomie 2010, 14(5): 29-40.
- Balińska-Miśkiewicz W. „Diagnostyka i leczenie astmy oskrzelowej u osób dorosłych.” Farmacja Polska 2009, 65(11): 793-803.
- https://www.mp.pl/pacjent/astma/lista/99752,jakie-leki-stosuje-sie-w-leczeniu-astmy
