Leczenie choroby astmatycznej jest nierozerwalnie związane z rozpoczęciem farmakoterapii. Tylko środki farmakologiczne umożliwiają kontrolowanie astmy i gwarantują choremu ochronę przed niebezpiecznymi atakami duszności. Jakie leki stosuje się w astmie oskrzelowej? Które z nich są najskuteczniejsze?

Leki na astmę oskrzelową – rodzaje i działanie

Istnieje wiele kryteriów podziału leków stosowanych u pacjentów z astmą oskrzelową:

1. tryb leczenia – leki stosowane doraźnie lub używane do leczenia przewlekłego,
2. forma aplikacji – produkty lecznicze aplikowane wziewnie lub doustnie (tabletki),
3. mechanizm działania – leki przeciwzapalne, rozszerzające oskrzela, rozrzedzające wydzielinę oddechową oraz nową generację leków ukierunkowanych na przeciwciała.

Niemniej jednak specjaliści wyróżniają konkretne rodzaje leków stosowanych w przeciwdziałaniu chorobie astmatycznej. Najpopularniejszym typem są glikokortykosteroidy. To grupa środków farmakologicznych do leczenia przewlekłego, które są podawane wziewnie. Wykazują właściwości przeciwzapalne, co jest niezwykle efektywne w kontekście kontrolowania progresji choroby i wyciszania aktywnych zmian zapalnych będących główną przyczyną napadu astmatycznego. Alternatywą dla ich użycia (np. z powodu uczulenia) bądź dodatkiem do nich są leki antyleukotrienowe, które jednak odznaczają się znacznie mniejszą efektywnością terapeutyczną aniżeli kortykosteroidy.

Drugą i równie często wykorzystywaną grupą są beta2-mimetyki, a ich działanie polega na rozszerzeniu oskrzeli i przywróceniu optymalnej drożności dróg oddechowych. Dzięki temu beta2-mimetyki przyczyniają się do zapobiegania lub przerwania ataku duszności. Wśród nich wyróżnia się dwie pomniejsze grupy:

• beta2-mimetyki krótko działające (SABA) oddziałujące doraźnie na oskrzela – stosowane samodzielnie lub w połączeniu z krótko działającym antycholinergikiem (bromkiem ipratropium),
• beta2-mimetyki długo działające (LABA) – wykorzystywane do przewlekłej farmakoterapii astmy, przeważnie jako dodatek do glikokortykosteroidów.

W niektórych przypadkach astmatycy mogą wykorzystać leki mukolityczne. To preparaty przyczyniające się do upłynnienia nadmiernie zalegających pokładów wydzieliny oddechowej, która niejednokrotnie może potęgować uciążliwy kaszel oraz przyczynić się do rozwoju wtórnych infekcji dróg oddechowych. W przeciwieństwie do wcześniej wspomnianych leków mukolityki są w przeważającej liczbie przypadków dostępne pod postacią syropów, tabletek, kropli doustnych lub kapsułek o przedłużonym uwalnianiu.

W przypadku ciężkiej postaci astmy oskrzelowej, którą określa się najczęściej mianem lekoopornej, wykorzystuje się leki przeciwastmatyczne nowej generacji zawierające przeciwciała anty-IgE. Jednak ta grupa preparatów jest dedykowana wyłącznie pacjentom, u których choroba jest uwarunkowana immunoglobuliną E.

Rodzaje leków na astmę oskrzelową – przykłady

Do leków na astme zaliczają się:

• Glikokortykosteroidy – beklometazon, budezonid, cyklezonid, flutykazon, mometazon.
• Beta2-mimetyki SABA – fenoterol, salbutamol.
• Beta2-mimetyki LABA – formoterol, salmeterol.
• Mukolityki – ambroksol, bromheksyna.
• Laki antyleukotrienowe – montelukast.

Dlaczego leki na astmę oskrzelową są podawane wziewnie?

Wziewna aplikacja leków przeciwastmatycznych gwarantuje pacjentowi szybkie działanie produktu leczniczego, a także skoncentrowane działanie substancji czynnej w miejscu objętym procesem chorobowym (oskrzela). Lek omijając układ pokarmowy jest stosowany w mniejszych dawkach, co stanowi ograniczenie ryzyka występowania skutków ubocznych np. wynikających z przedawkowania preparatu.

Bibliografia:

1. Śliwiński P., et al. „Stanowisko ekspertów Polskiego Towarzystwa Alergologicznego i Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc w sprawie nowych złożonych leków wziewnych IND/MF i IND/GLY/MF w leczeniu astmy.” Pneumonologia Polska 2020, 1(3): 186-194.
2. Grzelewska-Rzymowska I., Górski P. „Leczenie astmy wziewnymi glikokortykosteroidami i długo działającymi β2-agonistami-leczenie podtrzymujące i doraźne.” Pediatria i Medycyna Rodzinna 2014, 1(10): 15-24.
3. Balińska-Miśkiewicz W. „Diagnostyka i leczenie astmy oskrzelowej u osób dorosłych.” Farmacja Polska 2009, 65(11): 793-803.